Aktualności firm stowarzyszonych

Wzrost płacy minimalnej będzie miał ograniczony wpływ na inflację

W ubiegłym tygodniu przedstawiliśmy wyniki naszej analizy dotyczącej wpływu zapowiedzianej przez PiS podwyżki płacy minimalnej na inflację w Polsce. Założyliśmy wówczas, że dostosowanie po stronie przedsiębiorców do silnego wzrostu płacy minimalnej zrealizuje się wyłącznie poprzez podwyżki cen finalnych produktów. Obliczyliśmy o ile firmy musiałyby podnieść ceny aby w pełni zrekompensować sobie wzrost kosztów płacowych (tzn. utrzymać niezmieniony poziom rentowności swojej działalności). Następnie oszacowaliśmy, jak taka reakcja ze strony firm wpłynęłaby na kształtowanie się inflacji konsumenckiej w kolejnych latach. W tym tygodniu ponownie poruszamy temat wpływu szybszego wzrostu płacy minimalnej na kształtowanie się inflacji w Polsce. Tym razem analizujemy ten problem z użyciem naszego kwartalnego, wielorównaniowego modelu prognostycznego.

Zastosowanie wspomnianego modelu ekonometrycznego pozwala na kompleksowe zbadanie wpływu wyższej płacy minimalnej na warunki gospodarcze, aniżeli w ramach założeń przyjmowanych przez nas w poprzednich tygodniach. Po pierwsze, za jego pomocą można uwzględnić wiele, funkcjonujących jednocześnie kanałów oddziaływania. Dostosowanie po stronie przedsiębiorców nie realizuje się jedynie poprzez zmniejszenie zatrudnienia albo wzrost cen – czynniki te działają jednocześnie. Dodatkowo model uwzględnia m.in. efekty substytucji pracy kapitałem (determinując inwestycje), wpływ wyższych wynagrodzeń na aktywność ekonomiczną ludności, wzrost wydajności pracy, efekty popytowe (np. wyższa konsumpcja). Po drugie, model pozwala na dokładniejszą analizę transmisji wyższej płacy pod względem szybkości realizacji efektów makroekonomicznych. Zależności pomiędzy różnymi zmiennymi w modelu materializują się z różnym opóźnieniem czasowym, co wynika z faktu, że podmioty gospodarcze nie reagują natychmiast na zmieniające się warunki makroekonomiczne.

W celu oszacowania wpływu podwyżki płacy minimalnej na dynamikę zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw posłużyliśmy się dwoma scenariuszami. W pierwszym z nich (bazowym) płaca minimalna będzie osiągała poziomy zgodne z zapowiedziami PiS. W drugim scenariuszu (alternatywnym) założyliśmy, że płaca minimalna będzie się zwiększać w latach 2020-2024 w tempie 7,1% (czyli takim samym jak w 2019 r.). Zatem w scenariuszu bazowym płaca minimalna osiąga z początkiem 2024 r. poziom 4000 zł, a w scenariuszu alternatywnym 3177 zł (por. wykres). Założyliśmy, że elastyczność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej względem płacy minimalnej wynosi 13% (tj. 10% procentowy wzrost płacy minimalnej podbija przeciętne wynagrodzenie o 1,3%). Jest ona równa odsetkowi osób otrzymujących minimalną stawkę wynagrodzenia. Biorąc pod uwagę zarysowane powyżej tendencje płacowe, w scenariuszu bazowym tempo wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w latach 2020-2021 będzie kształtowało się na poziomie o 1,1 pkt. proc. wyższym niż w scenariuszu alternatywnym. W kolejnych latach, w scenariuszu bazowym płaca minimalna będzie rosła coraz wolniej, a tym samym będzie w coraz mniejszym stopniu podbijać tempo wzrostu przeciętnego wynagrodzenia (tylko o 0,3 pkt. proc w 2024 r.).

Głównym kanałem oddziaływania wyższej płacy minimalnej na inflację będzie zmiana tzw. jednostkowych kosztów pracy, czyli ilorazu funduszu pracy (zatrudnienie razy przeciętne wynagrodzenie) oraz PKB. Innymi słowy, jest to koszt pracy przypadający na jednostkę wytworzonej produkcji. Zgodnie z wynikami modelowania ekonometrycznego wzrost jednostkowych kosztów pracy oddziałuje w kierunku zwiększenia cen produktów finalnych. W innym wypadku doszłoby do znaczącego spadku rentowności działalności przedsiębiorstw. Efekty te widoczne są przede wszystkim w przypadku inflacji bazowej (głównie cen usług). Większość usług jest bowiem przykładem tzw. dóbr niehandlowych. W przypadku takich dóbr występuje mniejsza konkurencja międzynarodowa, co pozwala przedsiębiorcom na podniesienie w większej skali cen produktów końcowych w reakcji na podwyżki płacy minimalnej. Zgodnie z wynikami modelowania wpływ wyżej płacy minimalnej będzie stopniowo narastał w 2020 r. i osiągnie maksymalną skalę w 2021 r. Szacujemy z użyciem modelu, że w całym 2021 r. i I kw. 2022 r. inflacja bazowa ukształtuje się na poziomie ok. 0,17 pkt. proc. wyższym niż w scenariuszu alternatywnym. W kolejnych kwartałach efekty te będą stopniowo wygasać i w 2024 r. inflacja bazowa będzie wyższa o 0,05 pkt. proc. niż w scenariuszu alternatywnym.

Zgodnie z wynikami modelowania łączny (nieograniczający się tylko do inflacji bazowej) wpływ podwyżki płacy minimalnej na inflację CPI (tempo wzrostu cen konsumenckich w ujęciu rocznym) wyniesie 0,04 pkt. w 2020 r., 0,1 pkt. w 2021 r. , a następnie będzie się stopniowo zmniejszać do 0,03 pkt. proc. w 2024 r. Warto zwrócić uwagę, że podwyżka cen będzie realizowała się z pewnym opóźnieniem względem wzrostu płacy minimalnej. Oszacowany przez nas efekt jest mniejszy niż ten oszacowany w ubiegłym tygodniu (0,2 pkt. proc.). Taki rezultat jest spójny z założeniami obu analiz – w poprzedniej dostosowanie przedsiębiorców realizowało się wyłącznie poprzez wzrost cen, a w tej uwzględniono wiele funkcjonujących jednocześnie kanałów, które łagodzą wpływ wyższych wynagrodzeń na inflację CPI. Nasze szacunki są zbliżone to tych przedstawionych przez NBP. Podczas prezentacji listopadowej projekcji inflacji zaznaczono, że podwyżka płacy minimalnej będzie oddziaływała w kierunku wzrostu inflacji CPI o 0,1 pkt. proc. w 2020 r. i o 0,3 pkt. proc. w 2021 r.

Powyższa analiza wskazuje, że zapowiedziany przez PiS silny wzrost płacy minimalnej będzie miał ograniczony pozytywny wpływ na kształtowanie się inflacji w najbliższych latach. Czynnik ten został uwzględniony w naszej zrewidowanej prognozie inflacji (por. MAKROmapa z 04.11.2019). Oczekujemy, że inflacja CPI wyniesie średniorocznie 2,3% r/r w br. oraz 2,0% w 2020 r. i 2021 r. Głównym czynnikiem ryzyka dla naszego scenariusza inflacyjnego pozostaje kształtowanie się cen energii elektrycznej w 2020 r. Czynnikiem, który będzie oddziaływał w kierunku szybszego wzrostu cen będzie również zaplanowana przez rząd podwyżka akcyzy na alkohol i tytoń z początkiem przyszłego roku.

***

Credit Agricole Bank Polska S.A. pl. Orląt Lwowskich 1, 53-605 Wrocław www.credit-agricole.pl

Niniejszy materiał został sporządzony na podstawie najlepszej wiedzy autorów, z wykorzystaniem informacji pochodzących ze sprawdzonych źródeł. Nie może on być wykorzystywany jako rekomendacja do zawierania transakcji. Stawki zawarte w materiale mają charakter informacyjny. Credit Agricole Bank Polska S.A. nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych komentarzy i opinii.

Jakub BOROWSKI Główny Ekonomista Chief Economist ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 40 e-mail: jakub.borowski@credit-agricole.pl

Jean-Baptiste GIRAUD Dyrektor Pionu Dużych Klientów Korporacyjnych Head of Large Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.: +48 22 573 18 02 e-mail: jeanbaptiste.giraud@credit-agricole.pl

David JULLIARD Dyrektor Pionu Klientów Korporacyjnych Head of Mid Corporate Client Division ul. Żwirki i Wigury 18a, 02-092 Warszawa tel.:+48 22 573 80 82 e-mail: djulliard@credit-agricole.pl